Uit het onderzoek Wet Arbeidsmarkt in Balans leidt tot omslag flexwerkers van ABN AMRO blijkt dat de WAB op onderdelen vaste arbeidsrelaties aantrekkelijker en sommige flexibele arbeidsrelaties minder aantrekkelijk maakt voor werkgevers. In aanloop naar de WAB hebben werkgevers massaal contracten van tijdelijk- en inhuurpersoneel stopgezet om te voorkomen dat ze mensen in vaste dienst moesten nemen. Flexibel werk is minder aantrekkelijk geworden, maar het aantal vaste contracten is ook gedaald. Uit het onderzoek blijkt dat de tijdelijke contracten die zijn opgezegd, niet aantoonbaar zijn vervangen door vaste contracten. De invloed van de coronacrisis is daarbij nog buiten beschouwing gelaten.
De WAB is een aanpassing van de eerder ingevoerde Wet Werk en Zekerheid (WWZ). De WWZ moest de kloof tussen ‘vast’ en ‘flex’ verkleinen, echter werd de kloof juist groter. De WAB werd in het leven geroepen om de schade door deze wet te ‘repareren’. Het moest vaste arbeidsrelaties voor werkgevers aantrekkelijker maken dan flexibele arbeidsrelaties. Bijvoorbeeld door verruiming van de ketenregeling, andere regels voor oproepkrachten en een andere status voor payrollers is flexibele arbeid minder aantrekkelijk gemaakt. Ook is in de WAB het ontslagrecht aangepast door de introductie van de cumulatiegrond en een andere berekening van de transitievergoeding. Tevens kreeg de WW-premie een andere indeling.
Het onderzoek van ABN AMRO stelt het functioneren van de WAB ter discussie. Maar het geeft ook een ander inzicht. De WAB dwingt bedrijven juist bewust te kiezen voor de inzet van flexwerkers en uitzendkrachten. Er wordt door bedrijven nu een duidelijke overweging gemaakt aan de hand van de eigen bedrijfsvoering of flex wordt ingezet. Organisaties kijken namelijk bewuster of flexwerkers passen binnen de strategische agenda van de organisatie en of het waarde toevoegt. Het is daarmee een bewust alternatief naast de vaste baan en dient als alternatief voor organisaties om tijdelijk extra capaciteit en/of kennis in te zetten. Het is naast de vaste aanstelling een zorgvuldige afweging van alle alternatieven en daarmee een volwaardige arbeidsvorm. Behalve het feit dat de stijging van het aantal vaste contracten achter blijft, doet de WAB precies waar deze voor is bedoeld.